Η ανδρική υπογονιμότητα αφορά το 30-40% των υπογόνιμων ζευγαριών.
Η κλινική εκτίμηση του υπογόνιμου άνδρα αρχίζει με τη λήψη του ιστορικού, για να προσδιοριστούν η διάρκεια, η συχνότητα και ο χρόνος των χωρίς προφύλαξη σεξουαλικών επαφών και να αποκλειστούν προβλήματα που σχετίζονται με τη libido, τη στύση, την επαφή και την εκσπερμάτιση.
Η υπογονιμότητα μπορεί να οφείλεται σε θεραπεύσιμα αίτια όπως η κιρσοκήλη, η προστατίτιδα, η φίμωση και ορμονικές διαταραχές. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως η κρυψορχία, η απουσία ή απόφραξη σπερματικών πόρων και η χρήση φαρμάκων, η υπογονιμότητα μπορεί να είναι θεραπεύσιμη ή μόνιμης μορφής. Τ
έλος, υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν επιδέχονται θεραπείας, όπως η αμφοτερόπλευρη ανορχία, οι γενετικές ανωμαλίες (σύνδρομο Klinefelter, Sertoli only cell syndrome), η συστροφή όρχεος, ο σοβαρός τραυματισμός των όρχεων, η ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Η εργαστηριακή διερεύνηση αρχίζει με την εξέταση (ανάλυση) του σπέρματος. Η συλλογή του σπέρματος γίνεται καλύτερα με αυνανισμό μετά από αποχή 3-5 ημερών, γιατί ο χρόνος αποχής επηρεάζει τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων.
Το σπέρμα πρέπει να εξετάζεται το πολύ μέσα σε μισή έως μία ώρα από τη συλλογή του.
Σε περιπτώσεις σοβαρής ολιγοσπερμίας (χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων), τερατοζωοσπερμίας (αυξημένο ποσοστό μορφολογικά ανώμαλων σπερματοζωαρίων), ή αζωοσπερμίας (μόνο ακίνητα σπερματοζωάρια) η εργαστηριακή διερεύνηση επεκτείνεται στη γενετική εξέταση του σπέρματος (FISH, έλεγχος απόπτωσης σπέρματος) και στη χρωμοσωμική ανάλυση του άνδρα (καρυότυπος).
Σε άνδρες που παράγουν ελάχιστα σπερματοζωάρια, είναι δυνατή η μικρογονιμοποίηση των ωαρίων με την εφαρμογή της μεθόδου ICSI.
Σε αζωοσπερμικούς άνδρες είναι επίσης εφικτή η μικρογονιμοποίηση των ωαρίων (ICSI) με σπερματοζωάρια που λαμβάνονται από τους όρχεις ή την επιδιδυμίδα με βιοψία (TESE- TEsticular Sperm Extraction) ή με αναρρόφηση (TESA- TEsticular Sperm Aspiration).